Hospital Mesra Ibadah (HMI)

Hospital Mesra Ibadah (HMI) merupakan satu konsep yang digunakan dalam pengurusan hospital untuk mencapai nilai-nilai kecemerlangan dan jati diri pada kakitangan hospital serta memfokuskan kepada kesejahteraan pelanggan melalui penerapan dan penghayatan ibadah semasa dan selepas mendapat rawatan. Hospital Taiping telah memulakan program HMI sejak tahun 2014.

Hospital Mesra Ibadah menekankan konsep sakit bukan alasan dan halangan di dalam membuat kerja-kerja bersangkutan dengan ibadah. Polisi ini bertujuan untuk mempromosi amalan terbaik dalam melaksanakan Program HMI selaras dengan aspirasi Kementerian Kesihatan Malaysia(KKM).

1. MISI
   Menjadikan esok lebih baik dari hari ini. 

2. VISI
   Berusaha mengintegrasikan rawatan fizikal, psikososial, mental dan rohani. 

3. MATLAMAT
   • Menghasilkan Pegawai Pelaksana Mesra Ibadah (PPMI) yang kompeten dan mesra untuk membimbing para pesakit dan waris untuk melaksanakan ibadah berlandaskan fiqh ibadah yang betul.
   • Menyediakan perkhidmatan khidmat nasihat berkaitan isu fiqh perubatan dan kaunseling Syari’e melalui pegawai agama yang telah dilantik.
   • Menganjurkan latihan secara berkala seperti yang disarankan oleh modul HMI kepada kakitangan hospital mengikut keperluan bidang tugas masing-masing.
   • Menyediakan persekitaran mesra ibadah meliputi kakitangan kesihatan, pesakit dan waris supaya penerapan amalan mesra ibadah di hospital dapat dihayati dan difahami.

4. OBJEKTIF
   1. Memastikan pesakit muslim dan waris menerima bimbingan yang betul dalam melaksanakan ibadah serta amalan keagamaan; dan
   2. Memastikan kakitangan hospital mendapat latihan dan pendedahan asas mengenai fiqh ibadah serta nilai-nilai islam dalam menjalankan tugas.

• Polisi Amalan
  1. Hospital Taiping melaksanakan Program Hospital Mesra lbadah (HMI) berdasarkan Manual HMI yang telah disediakan oleh pihak KKM.
  2. Pesakit yang dimasukkan ke hospital hendaklah diberikan orientasi HMI.
  3. Pelaksanaan HMI hendaklah selari dengan Polisi Hak Pesakit dan Keluarga Hospital Taiping yang menjaga dan mengawal hak dan tanggungjawab pesakit dan keluarga sepanjang rawatan, penjagaan dan perkhidmatan kesihatan yang disampaikan oleh pihak Hospital Taiping. 

• Polisi Tempat Amalan
  1. Hospital Taiping hendaklah mempunyai ruang untuk beribadah dan infrastruktur yang sesuai dengan HMI.
  2. Tiada perlambangan, patung ataupun bau-bauan diletakkan di mana-mana bahagian di dalam wad, ruang ibadah dan lain-lain kawasan di fasiliti KKM bagi menjaga sensitiviti penganut agama-agama lain.
  3. Tempat penyimpanan mayat orang lslam dan orang bukan lslam hendaklah diasingkan.
  4. Tempat mandi jenazah orang lslam hendaklah diasingkan daripada jenazah orang bukan lslam.
  5. Terdapat perkhidmatan kereta jenazah orang lslam dan bukan lslam di Hospital Taiping 

• Polisi Sumber Manusia
  1. Perkhidmatan Hospital Taiping hendaklah mempunyai Pegawai-pegawai Hal Ehwal Islam yang ditempatkan oleh Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM).
  2. Bilangan perjawatan Pegawai Hal Ehwal lslam JAKIM yang diperlukan Hospital Taiping mengikut bilangan katil adalah seperti yang ditetapkan di dalam Manual Hospital Mesra Ibadah 2018.

• Polisi Kerjasama
  1. Jawatankuasa HMI boleh menjalinkan kerjasama berterusan dan bersesuaian dengan individu sukarelawan agama ataupun pertubuhan bukan kerajaan yang sah di peringkat komuniti termasuklah dalam aspek latihan. Perkhidmatan sukarelawan agama tertakluk kepada Garis Panduan Khidmat Sukarela Di Hospital hospital KKM 2016.
  
  2.  Sehingga tahun 2021, Jawatankuasa HMI Hospital Taiping bekerjasama dengan:
• 1. Jawatankuasa Surau Hospital Taiping
  2. Majlis Agama Islam Negeri Perak
  3. Jabatan Agama Islam Negeri Perak
  4. Persatuan Islam Jabatan Perubatan, Kesihatan dan Pergigian Taiping (PERSIS)
  5. Rumah Ngaji cawangan Taiping
  6. Yayasan Pembangunan Ekonomi Islam Malaysia (Yapiem)

• Jawatankuasa Hospital Mesra Ibadah
  Jawatankuasa Hospital Mesra lbadah berperanan memudah cara dalam komunikasi di antara pihak hospital dan komuniti agama. Keanggotaan hendaklah merangkumi semua pihak berkepentingan.
  1. Penaung : Pengarah Hospital
  2. Pengerusi : Pegawai Kanan beragama Islam (lantikan penaung)
  3. Setiausaha : Pegawai Agama

Ahli Jawatankuasa:

1. Timbalan Pengarah (Perubatan)
2. Timbalan Pengarah (Pengurusan)
3. Jawatan Kecil Latihan – Pegawai Perubatan, Ketua Penyelia Hospital, Ketua Penyelia Jururawat Hospital, Pegawai Psikologi dan Kaunseling
4. Jawatan Kecil Promosi – Pegawai Pendidikan Kesihatan, Pegawai Perhubungan Awam, Wakil Sukarelawan Hospital
5. Jawatankuasa Kecil Audit – Pegawai Perubatan, Ketua Unit Kualiti, Pegawai Kerja Sosial Perubatan

• Catatan:
  1. Jawatan Penaung boleh dipegang oleh Pengarah Hospital yang bukan beragam Islam, namun bagi jawatan-jawatan lain hendaklah diisi oleh pegawai yang beragama Islam
  2. Pengisian ahli jawatankuasa adalah mengikut kesesuaian keadaaan semasa hospital.

• Jawatankuasa Privileging Hospital Mesra Ibadah
  Jawatankuasa yang menetapkan pemberian privileging kepada anggota hospital sebagai PPMI dan liaison officer Program HMI.
  1. Penaung : Pengarah Hospital
  2. Pengerusi : Pengerusi Jawatankuasa HMI
  3. Timbalan Pengerusi : Timbalan Pengerusi JK HMI
  4. Setiausaha : Pegawai Unit Hal Ehwal Islam Hospital
  5. Ahli JK : 3 pegawai HMI Educator ( sama ada Pegawai Perubatan, Jururawat atau Penolong Pegawai Perubatan )

• Tanggungjawab Ahli JK Privileging HMI
  1. Menerajui dan melaksanakan aktiviti privileging program HMI di peringkat hospital
  2. Memantau dan menilai pelaksanaan dan keberkesanan program privileging hospital
  3. Mengadakan mesyuarat sekurang-kurangnya 2 kali setahun atau bergantung kepada permohonan dari kalangan anggota hospital
  4. Memberi kelulusan privileging selepas mendapat persetujuan ahli mesyuarat
  5. Menarik semula kelayakan privileging atas sebab-sebab tertentu merujuk kepada Panduan Privileging Pengurusan Ibadah Pesakit HMI tahun 2021.
  6. Meminda dan mengemaskini prosedur-prosedur di dalam buku log mengikut kesesuaian

TERMA RUJUKAN JAWATANKUASA HOSPITAL MESRA IBADAH

1. Menentukan hala tuju Program Hospital Mesra Ibadah.
2. Menetapkan polisi, peraturan dan garis panduan.
3. Menentukan peruntukan dan mengenal pasti sumber-sumber kewangan.
4. Menetapkan kaedah pengiktirafan dan pensijilan.
5. Mengawasi dan menilai kemajuan pelaksanaan

Infrastruktur
Setiap Wad mestilah mempunyai ruang solat yang bersih dan suci serta tanda arah kiblat.

Peralatan
Segala peralatan seperti Surah Yaasin/ Al-Quran, buku panduan Ibadah, Telekung/Kain pelikat/ Kopiah/Sjadah, botol spray (semburan ) Wuduk, debu tayammum hendaklah berada ditempat yang mudah untuk diakses.

Latihan
Pegawai yang terlibat akan diberikan latihan-latihan berkaitan ibadah secara berkala.

KOMPONEN-KOMPONEN HMI

• Pegawai Agama dan Kakitangan Kesihatan
  1. Pegawai Agama = seseorang yang ahli dalam bidangnya
  2. Memahami keperluan kerohanian anggota dalam melaksanakan tugas harian di hospital dan pesakit serta waris sewaktu menjalani rawatan.
  3. Anggota membantu pesakit melaksanakan ibadah di samping menyampaikan tugas merawat dan memantau keadaan klinikal pesakit.

SKOP TUGAS JAWATANKUASA PROGRAM HMI

• Pelan Komunikasi dan Makluman (Dissemination):
  1. Setelah diluluskan, polisi ini akan dimuat naik ke dalam portal laman web Hospital Taiping.
  2. Polisi ini akan dimaklumkan kepada Pengarah Hospital/Ketua Jabatan/Unit di Hospital Taiping.
  3. Polisi ini akan dimaklumkan kepada semua wad di Hospital Taiping.
  4. Maklumbalas daripada semua wad yang terlibat adalah diperlukan untuk menentukan bagaimana polisi ini diintergrasikan dalam perkhidmatan dan dipatuhi.
     
     
• Pelan Pendidikan dan Sokongan:
  1. Latihan berkaitan pendidikan dan sokongan kerohanian boleh diintegrasikan bersama program latihan lain oleh semua jabatan dan unit dalam hospital.
  2. Jawatankuasa HMI hospital hendaklah memastikan latihan pendidikan dan sokongan kerohanian diperkukuhkan dalam setiap pasukan jagaan klinikal. Pegawai/sukarelawan bertanggungjawab perlu sedia dihubungi (available) untuk sokongan dan khidmat nasihat serta bantuan latihan.
  3. Maklumat asas berkaitan peranan penyedia dan prosedur rujukan perlu diberi kepada semua kakitangan kesihatan dan latihan lanjutan berdasarkan modul latihan diberi kepada kakitangan klinikal yang terlibat secara langsung dalam perawatan dan penilaian pesakit, mengenai:
     1. Polisi Program Hospital Mesra Ibadah.
     2. Garis Panduan Program Hospital Mesra Ibadah.
     3. Kaedah menilai keperluan pesakit, waris dan kakitangan kesihatan kepada khidmat penjagaan kerohanian.

Aspek utama yang dipantau adalah:

Apabila pemantauan mengenal pasti kelemahan atau kekurangan, pelan tindakan akan disediakan.